Kısaltmalara Gelen Ekler Nasıl Yazılır?
Giriş
Kısaltmalar, yazı dilinde sıkça kullanılan bir unsurdur. Ancak, kısaltmaların doğru şekilde yazılması konusunda zaman zaman karışıklıklar yaşanabilir. Özellikle, kısaltmalara gelen eklerin nasıl yazılacağı konusu oldukça önemlidir çünkü yanlış yazılan bir kısaltma, anlam kaymasına sebep olabilir. Bu makalede, Türkçe’de sık kullanılan kısaltmalara gelen eklerin nasıl yazılacağına dair bilgileri bulabilirsiniz.
Kısaltmalar
Kısaltmalar, kelime ya da kelime gruplarının baş harflerinden oluşturulan kısa formdur. Örneğin, Bilgisayar Destekli Tasarım ifadesinin kısaltması olan BDT gibi.
Kısaltmalara Gelen Ekler
Kısaltmalara gelen ekler, kısaltmaların sonuna eklenen harf veya harf grubudur. Türkçe’de en sık kullanılan kısaltmalara gelen ekler şunlardır:
– -e : Eşit, toplam, ve benzeri kelimelerin kısaltmalarında kullanılır. Örneğin, T.E.D.E.K. (Toplam Enerji Dağıtımı Ekipmanları Kurulumu).
– -i : İsimleri belirtmek için kullanılır. Örneğin, SSK’lı (Sosyal Sigortalar Kurumu’nda çalışan kişi).
– -de : Yer belirtmek için kullanılır. Örneğin, BTK’de (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) çalışıyorum.
– -den : Çıkarma işlemleri için kullanılır. Örneğin, 12 TL’den 5 TL çıkardığımda 7 TL kalıyor.
– -lik : Ad tamlamalarında kullanılır. Örneğin, Araç Kiralama Hizmeti kısaltması olan AKH gibi.
Kısaltmaların Yazımı
Kısaltmalara gelen ekler doğru bir şekilde yazılmalıdır. Yanlış yazılan bir kısaltma, anlam kaymasına sebep olabilir. Aşağıda, kısaltmalara gelen eklerin nasıl yazılacağına dair bazı örnekler verilmiştir:
– BDT’de değil, BDT’de
– SSK’si değil, SSK’lısı
– BTK’nden değil, BTK’den
– 12 TL’si değil, 12 TL si
Kısaltmalara Gelen Eklerin Büyük/Küçük Harf Kullanımı
Kısaltmaların büyük harf ile yazılması gerektiği konusunda yaygın bir inanış vardır. Ancak, kısaltmaların tamamı büyük harfle yazılmaz. Örneğin, akşam kelimesinin kısaltması olan a. gibi.
Kısaltmaların büyük/küçük harf kullanımı, Türk Dil Kurumu’nun yayımladığı Kısaltmalar Sözlüğü’nde belirtilmiştir. Eğer bir kısaltama gelen ek kök kelimenin tamamını değil de sadece bir bölümünü ifade ediyorsa, küçük harf kullanılmalıdır. Örneğin, MİT’in değil, MİT’in şeklinde yazılmalıdır.
Sonuç
Kısaltmalar, yazı dilinde sıkça kullanılır ancak doğru yazılması önemlidir. Kısaltmalara gelen eklerin nasıl yazılacağı konusunda bilgi sahibi olmak, anlam kaymalarının önlenmesineyardımcı olabilir. Kısaltmaların büyük/küçük harf kullanımı da önemlidir ve Türk Dil Kurumu’nun belirlediği kurallara uyulması gerekmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Kısaltmaların tümü büyük harfle mi yazılır?
– Hayır, kısaltmaların tamamı büyük harfle yazılmaz. Küçük harf kullanımı bazı durumlarda gereklidir.
2. Kısaltmalara gelen eklerde hangi harfler kullanılır?
– Kısaltmalara gelen ekler arasında -e, -i, -de, -den ve -lik gibi harfler kullanılır.
3. Kısaltmalara gelen eklerin doğru yazılması neden önemlidir?
– Yanlış yazılan bir kısaltma, anlam kaymasına sebep olabilir ve iletişimde sorun yaşanabilir.
4. Kısaltmalara gelen ekleri nasıl öğrenebilirim?
– Türk Dil Kurumu’nun yayımladığı Kısaltmalar Sözlüğü’nden faydalanabilirsiniz veya internet üzerindeki kaynaklara başvurabilirsiniz.
5. Kısaltma kullanımı her zaman tercih edilebilir mi?
– Hayır, kısaltmaların kullanımı bazı durumlarda uygun değildir. Özellikle resmi metinlerde ve ciddi yazışmalarda kısaltma kullanımından kaçınılması önerilir.6. Kısaltmaların yanlış yazımı ne gibi sorunlara yol açabilir?
– Yanlış yazılan bir kısaltma, anlam kaymasına sebep olabilir ve iletişimde sorun yaşanabilir. Özellikle mesajlaşma gibi hızlı iletişim yöntemlerinde yanlış anlaşılmalara neden olabilir.
7. Kısaltmalara gelen eklerin büyük/küçük harf kullanımı neden önemlidir?
– Kısaltmaların büyük/küçük harf kullanımı, anlamda farklılıklar yaratabilir. Bu nedenle, Türk Dil Kurumu’nun belirlediği kurallara uyulması gerekmektedir.
8. Kısaltma kullanımı günlük dilde ne kadar yaygındır?
– Kısaltma kullanımı, günlük dilde oldukça yaygındır. Özellikle internet ve sosyal medya gibi hızlı iletişim araçlarının yaygınlaşmasıyla birlikte kısaltmalar daha sık kullanılır hale gelmiştir.