Kritik Nasıl Yazılır?
Kritik yazmak, bir metnin analiz edilmesi ve yorumlanmasıdır. İyi bir kritik yazısı nötr olmalı, kanıtlar sunmalı ve eleştiriyi dozunda kullanmalıdır. Bu yazıda, kritik yazmanın özellikleri, adımları, dikkat edilmesi gerekenler ve yazımı iyileştirmek için yapılacaklar açıklanacaktır.
Kritik kelimesi k-r-i-t-i-k harflerinden oluşmakta olup telaffuzunda her ne kadara k ve r harfleri arasında ı var gibi söylense de yazımı sırasında ı harfi bulunmamaktadır.
kıritik (Yanlış kullanım)
kritik (Doğru kullanım)
Kritik Nedir?
Kritik, bir metnin incelenmesidir. Birçok farklı amaçla yazılır. Örneğin, bir kitabın eleştirisi, bir filmin yorumlaması veya bir makalenin analizi gibi. Kritik yazarken, metnin güçlü ve zayıf yönlerini belirlemelisiniz.
Kritik Yazmak İçin Hazırlık Yapmak
İyi bir kritik yazısı hazırlamak için, konu seçimi, araştırma yapma, not alma ve planlama yapmanız gerekiyor.
Konu Seçimi
Kritik yazarken, bir metin seçmelisiniz. İster bir film, ister bir kitap, isterse bir makale olsun, seçtiğiniz metnin size ilgi duymalısınız.
Araştırma Yapma
Seçtiğiniz metni okuyup anladıktan sonra, araştırma yapmanız gerekiyor. Bu araştırma, metnin yazarı hakkında bilgi edinmenizi, zaman dilimini anlamanızı ve içerikle ilgili konularda farklı görüşleri okumanızı sağlayacaktır.
Not Alma
Kritik yazarken not almak önemlidir. Bu, metindeki çeşitli öğeleri hatırlamanızı ve kritik yazınızda kullanmanızı kolaylaştırır. Notlarınız metnin ana fikrini, karakterlerin tanımlamasını, diyalogları, temaları vb. içermelidir.
Planlama
Notlarınızdan yola çıkarak bir plan yapmanız gerekiyor. Plan, yazınızın nasıl başlayacağından, hangi noktalara odaklanılacağına ve sonuç bölümünün nasıl olacağına kadar her şeyi içermelidir.
Kritik Yazımının Özellikleri
İyi bir kritik yazısı aşağıdaki özellikleri barındırmalıdır:
Nötr Olmak
Kritik yazarken, nötr olmak önemlidir. Yazının amacı, metnin güçlü ve zayıf yönlerini analiz etmek olduğundan, nötr bir bakış açısıyla yazılmalıdır. Yazarın kişisel görüşlerinden etkilenmeden, objektif bir şekilde yazılmalıdır.
Kanıtlar Sunmak
İyi bir kritik yazısı, iddialarınızı destekleyecek kanıtlar sunmalıdır. Yaptığınız her yorumun arkasında kanıt veya referanslar olmalıdır. Bu, yazının okuyucular tarafından daha ikna edici olarak algılanmasına yardımcı olacaktır.
Eleştiriyi Dozunda Kullanmak
Kritik yazarken, eleştiri yapmak doğal bir süreçtir. Ancak, eleştiriyi dozunda kullanmak önemlidir. Metnin güçlü yönleri hakkında da konuşulmalı ve eleştiri yapılırken, yazarın niyetlerini anlamaya çalışılmalıdır.
Sade Dil Kullanmak
Kritik yazınızı sade dille yazmanız gerekiyor. Karmaşık jargonlar veya uzun cümlelerden kaçınmalısınız. Okuyucunun anlaması için net ve açık bir dil kullanmalısınız.
Kritik Yazımının Adımları
Kritik yazımı beş adıma ayırabiliriz:
Giriş Paragrafı
Giriş paragrafı, okuyucunun ilgisini çekmek için yazının en önemli bölümlerinden biridir. Bu paragrafta, ne hakkında yazdığınızı ve neden ilginizi çektiğini açıklamalısınız. Ayrıca, metnin yazarı ve tarih hakkında kısa bir bilgi vermelisiniz.
Metnin Özetinin Verildiği Paragraf
Bu paragrafta, metnin ana fikrini özetleyin. Metnin genel konusunu ve hangi noktalara değineceğinizi belirleyin.
Detaylı İnceleme Paragrafları
Bu paragraflarda, metnin ana fikrine odaklanın. Metnin güçlü ve zayıf yönlerini belirleyin ve bunları kanıtlarla destekleyin. Eleştirinizi yaparken, metnin yazarının niyetlerine ve perspektifine dikkat edin.
Sonuç Paragrafı
Son paragrafta, metniniz hakkındaki son düşüncelerinizi paylaşın. Metnin güçlü yanlarını vurgulayarak okuyucuya olumlu bir son izlenimi bırakın.
Kritik Yazımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kritik yazarken, aşağıdaki hususlara dikkat etmeniz gerekiyor:
Okuyucunun Perspektifinden Bakmak
Kritik yazarken, okuyucunun perspektifinden bakmak önemlidir. Okuyucu, metnin neden önemli olduğunu veya neden ele alındığını anlamalıdır. Okuyucunun anlayabileceği bir dil ve ton kullanarak yazmalısınız.
Kaynakların Doğru Kullanımı
Kritik yazınızda kullandığınız kaynaklar doğru olmalıdır. Kaynakları araştırmanız ve doğruluğundan emin olmanız gerekiyor. Ayrıca, kaynakları doğru şekilde atıfta bulunarak, yazınızın güvenilirliğini arttırabilirsiniz.
Gramer ve Yazım Kurallarına Uygunluk
Kritik yazarken, Türkçe gramatik kurallarına uymanız gerekiyor. Yanlış gramer veya yazımhataları, yazınızın okunmasını zorlaştırabilir ve güvenilirliği azaltabilir. Bu nedenle, yazım ve noktalama işaretlerine özen göstermeli ve dil kurallarına uygun bir şekilde yazmalısınız.
Çelişkilerden Kaçınmak
Kritik yazarken, çelişkilere dikkat etmeniz gerekiyor. Metnin farklı bölümleri arasında tutarsızlıklar veya çelişkiler varsa, bunları belirtmelisiniz. Ayrıca, eleştirilerinizin tutarlı olmasına dikkat edin.
Kritik Yazımı İyileştirmek İçin Yapılacaklar
Kritik yazma becerilerini geliştirmek için aşağıdaki şeyleri yapabilirsiniz:
Örneklerle Anlatımı Güçlendirmek
Örnekler kullanarak anlatımı güçlendirebilirsiniz. Örnekler, yaptığınız analizi daha iyi bir şekilde açıklamanıza ve okuyucuların metne bağlanmasına yardımcı olacaktır.
Okuma Gruplarına Katılmak
Okuma gruplarına katılarak, diğer insanların kritik yazılarını okuyabilir ve geribildirim verebilirsiniz. Bu, kendinizi geliştirmenize ve yazma becerilerinizi iyileştirmenize yardımcı olacaktır.
İyi Yazan Yazarların Eserlerini Okumak
İyi yazan yazarların eserlerini okumak, kritik yazma becerilerinizi geliştirmenize yardımcı olabilir. Bu eserler, örnekler sunabilir ve farklı bir perspektif sağlayabilir.
Geribildirim Almak
Geribildirim, kritik yazılarınızın geliştirilmesine yardımcı olabilir. Yazınızı başkalarına göstererek, yorum ve eleştirilerini alabilirsiniz. Bu geribildirimleri dikkate alarak, yazma becerilerinizi iyileştirebilirsiniz.
Sonuç
Kritik yazmak, bir metnin analiz edilmesi ve yorumlanmasıdır. İyi bir kritik yazısı nötr olmalı, kanıtlar sunmalı ve eleştiriyi dozunda kullanmalıdır. Kritik yazmayı geliştirmek için, konu seçimi, araştırma yapma, not alma ve planlama yapmanız gerekiyor. Ayrıca, kaynakları doğru şekilde atıfta bulunarak, dil kurallarına uygun bir şekilde yazarak ve çelişkilere dikkat ederek yazınızı geliştirebilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular
1. Kritik yazarken nelere dikkat etmeliyim?
– Nötr olmalı, kanıtlar sunmalı, eleştiriyi dozunda kullanmalı ve sade dil kullanmalısınız.
2. Hangi adımları takip etmeliyim?
– Giriş paragrafı, metnin özetinin verildiği paragraf, detaylı inceleme paragrafları ve sonuç paragrafı yazmalısınız.
3. Kritik yazımını nasıl geliştirebilirim?
– Örnekler kullanarak anlatımı güçlendirebilir, okuma gruplarına katılabilir, iyi yazan yazarların eserlerini okuyabilir ve geribildirim alabilirsiniz.
4. Hangi dil kurallarına uygun bir şekilde yazmalıyım?
– Türkçe gramatik kurallarına uygun bir şekilde yazmalısınız.
5. Çelişkilere dikkat etmek neden önemlidir?
– Çelişkiler, yazınızın tutarsız görünmesine neden olabilir ve güvenilirliğini azaltabilir.